De Stadsakker in 3 minuten
Stadslandbouw vult de plekken op die de reguliere landbouw laat liggen. Als in Groningen iedere inwoner gemiddeld 1m2 moestuin begint, hebben we 40 voetbalvelden met groente, midden in de stad. Zonder aanpassing van het bestemmingsplan, zonder sloop van gebouwen zonder overlast.
Stadslandbouw vult de plekken op die de reguliere landbouw laat liggen.
Als in Groningen iedere inwoner gemiddeld 1m2 moestuin begint, hebben we 40 voetbalvelden met groente, midden in de stad. Zonder aanpassing van het bestemmingsplan, zonder sloop van gebouwen zonder overlast.
Om dit mogelijk te maken zijn wij ruim twee jaar geleden gestart met de eerste stadse moestuinwinkel van Nederland, De Stadsakker.winkel. Hier adviseren en helpen we stadse tuinders bij het zelf verbouwen van hun eten. We zitten niet op een industrieterrein maar heel laagdrempelig midden in het centrum waar de klanten, wonen, werken winkelen en hun moestuintje hebben.
Het is nu echter tijd dat stadslandbouw een volgende stap maakt. ‘Stadslandbouwer’ is opnieuw een professie geworden. Hij herneemt de positie die hij eeuwen heeft gehad: kijk naar oude plattegronden waarbinnen de stadsmuren overal kleine akkertjes zorgden voor een optimaal en duurzaam gebruik van de ruimte.
Een moderne stadslandbouwer zorgt in deze tijd voor een oprecht gevoel van onafhankelijkheid van de main-stream supermarkten. Als je eten koop bij je lokale kweker draag je bij aan een versteviging en groei van de regionaal economie. Daarom zijn we dit jaar gestart met ons tweede project een 2 ha grote Stadsakker.kwekerij. De kwekerij is ook bedoeld als een blauwdruk. Iedere woonwijk heeft een school, een winkelcentrum, een speelterrein, een hondentoilet een bushalte. En zo moet elke woonwijk ook zijn eigen groentekwekerij krijgen. Het liefst schuin tegenover de AH, maar ik heb van de gemeente Groningen begrepen dat dat lastig kan worden.
Deze initiatieven hebben het voordeel dat een ondernemer zich voor langere tijd conformeert aan zijn onderneming. Hij investeert in de grond en in de gebouwen. Dat geeft structuur, toekomst en zekerheid voor een buurt. De klanten van de Stadsakker.kwekerij betalen een eerlijke prijs aan de kweker en de kweker verdient een eerlijke boterham.
Wij laten zien dat je met betrekkelijk bescheiden investeringen een professionele kwekerij kan starten. Wij leren gemeente en provincie dat ruimte geven aan commerciële stadslandbouw een waardevolle bijdrage levert aan de leefbaarheid van de stad. En wij verwachten dat reguliere financiers makkelijker ondersteuning verlenen als er een goed werkend voorbeeld is.
Tot slot, wij zijn een familiebedrijf, waar we met zijn allen hard werken om op een leuke manier onze boterham te verdienen. Maar het is wel een bedrijf met een visie over hoe we de stadslandbouw op zowel kleine schaal (een m2 ) en op grote schaal (onze 2 ha) een plek kunnen geven binnen onze huidige verstedelijkte omgeving.
Kortom, verbeter de wereld, en begin…..en in ons geval is dat een kwekerij en moestuinwinkel.
Verbeter de wereld begin een moestuin
Stadslandbouw vult de plekken op die de huidige reguliere grootschalige industriële landbouw laat liggen. Als in Groningen iedere “stadjer” gemiddeld 1m2 moestuin begint, op het balkon, dakterras, in de patio of gewoon in de voor- en achtertuin, dan hebben we 20 hectare (ofwel 40 voetbalvelden) met fijne groenteteelt, midden in de stad. Zonder aanpassingen van bestemmingsplannen, zonder sloop van gebouwen, zonder stank- en geluidsoverlast, zonder machines, zonder grote toeleveringsbedrijven, zonder onnodig energieverbruik, zonder kunstmest en zonder bestrijdingsmiddelen.
Om dit mogelijk te maken zijn wij ruim twee jaar geleden gestart met de eerste moestuinwinkel van Nederland, in hartje centrum van Groningen, de Stadsakker.winkel. Om alle startende en ervaren tuinders te faciliteren bij het zelf verbouwen van hun eten. Met advies, biologische zaden, degelijk gereedschap, een ruime sortering boeken, potgrond en allerhande tuinhulpjes. Het is niet zomaar een tuincentrum op een industrieterrein, maar daar waar het hoort, daar waar de klanten wonen en winkelen en de mensen hun tuintje of balkon hebben. De winkel is de plek van waaruit groene vingers uitgroeien tot een sociaal netwerk waar met elkaar wordt gedeeld en van elkaar wordt geleerd.
Het wordt echter tijd dat stadslandbouw, dat wil zeggen kleinschalige en/of lokaal gerichte landbouw, een volgende stap maakt. ‘Stadslandbouwer’ is opnieuw een professie geworden. Het overstijgt het productie niveau van sociale en educatieve projecten. De stadslandbouw herneemt de positie die het door de eeuwen heen heeft gehad: kijk naar oude kaarten van Groningen en andere steden waarbinnen de stadsmuren overal kleine akkertjes zorgden voor een optimaal (en mooi!) gebruik van de ruimte.
Stadslandbouwer is een beroep die meer dan vele andere, een belangrijke bijdrage levert aan de lokale economie en lokale cohesie. Het draagt bij aan de eerste levensbehoefte van de bewoners van de stad. Het garandeert een sterke binding met de basale levensbehoefte van een goede kwaliteit voedsel. Maar het zorgt ook voor contact met voedselproducent en een oprecht gevoel van onafhankelijkheid van de main-stream supermarkten die zich vooral specialiseren in producten uit de geglobaliseerde voedselindustrie. Als je boodschappen doet bij je lokale kweker verdwijnt je euro niet direct uit de lokale economie en maar draagt het juist bij aan een versteviging van de regionaal economie.
Daarom zijn we dit jaar gestart met ons tweede project, de Stadsakker.kwekerij: een 2 ha grote kwekerij; gesitueerd op de grens van wonen, industrie en boerenland. De kwekerij is bedoeld als blauwdruk voor het opzetten en runnen van kleinschalige kwekerijen rondom steden. Zoals iedere woonwijk een school, gezondheidscentrum, speelterrein, bushalte en winkelcentrum heeft, moet elke buurt ook zijn een eigen kwekerij kunnen krijgen. En zolang dit kleinschalig en efficiënt wordt opgezet, zodat een kwekersfamilie er een boterham aan kan verdienen door rechtstreeks aan de klant te leveren, is er in een stad als Groningen ruimte voor meerdere van dit soort bedrijven.
Deze initiatieven hebben het voordeel dat een vakbekwaam ondernemer zich voor langere tijd conformeert aan zijn onderneming. Hij investeert jaren in het verbeteren van de grond en in gebouwen. Hij heeft hierdoor ook de intentie voor langere tijd op deze plek zijn bestaan op te bouwen. Dat geeft structuur, toekomst en zekerheid voor een buurt. Ook de grond, die in de loop van de jaren wordt verbeterd, blijft hierdoor zijn functie behouden en wordt niet opgeofferd aan andere bestemmingen waardoor de investering in een vruchtbare grond waardeloos wordt.
De Stadsakker.kwekerij is enerzijds traditioneel en maakt gebruik van eeuwenoude kennis over gewassen, grondbewerking en teeltwijzen en vult die anderzijds aan met de nieuwste wetenschappelijke inzichten en moderne mechanische hulpmiddelen. Kleinschalige landbouw is hierdoor in zekere zin volwassener dan de grootschalige geïndustrialiseerde landbouw, die nog maar moet bewijzen dat het werkelijk duurzaam kan blijven produceren en functioneren zonder dat een deel van de gemaakte kosten door toekomstige generaties betaald wordt. De klanten van de Stadsakker.kwekerij betalen een eerlijke prijs aan de kweker en de kweker verdient een eerlijke boterham.
Wij laten met onze kwekerij zien dat je met betrekkelijk bescheiden investeringen een professionele kleinschalige kwekerij kan starten. En als je een goed werkend voorbeeld hebt verwachten wij dat financiers makkelijker ondersteuning verlenen. Tot op heden wordt stadslandbouw of kleinschalige landbouw bij financiers niet gezien als een echt bedrijf en zijn er weinig aantrekkelijke financieringen mogelijk. Daarnaast toont de Stadsakker.kwekerij gemeenten en provincies dat ruimte geven aan commerciële stadslandbouw een waardevolle bijdrage levert aan de leefbaarheid van de stad of buurt.
Tot slot, de Stadsakker met de winkel en de kwekerij is een gewoon familiebedrijf, waar we met zijn allen hard werken om een dagelijkse boterham te verdienen. Maar het is wel een bedrijf met een visie over hoe we de stadslandbouw op zowel kleine (1m2) als grote schaal (2 ha) een plek kunnen geven binnen onze huidige verstedelijkte omgeving.
